Podziemia Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego ( MRU ) są cennym zabytkiem sztuki fortyfikacyjnej XX w. i atrakcyjnym obiektem turystycznym regionu lubuskiego.
Fortyfikowanie MRU rozpoczęło się w1936 r., a już do wybuchu wojny Niemcy wybudowali 106 żelbetonowych bunkrów, w tym 21 połączono siecią podziemnych tuneli o łącznej długości ponad 30 kilometrów i głębokości do 40 metrów. Potężny system fortyfikacji, uzupełniony zaporami miał zabezpieczyć najważniejszy odcinek wschodniej granicy Niemiec. Stał się, po Linii Maginota, jednym z najciekawszych kompleksów fortyfikacyjnych w Europie.
Międzyrzecki Rejon Umocniony rozciąga się na przestrzeni blisko 80 kilometrów pomiędzy Gorzowem Wielkopolskim a Zieloną Górą. Labirynt tuneli, dworców kolejowych i hal, wybudowanych kilkadziesiąt metrów pod ziemią, fascynuje rozmachem przedsięwzięcia, nowatorskimi rozwiązaniami technicznymi. Dogodna podziemna trasa do zwiedzania znajduje się w rejonie Boryszyna, około 6 kilometrów na północ od Lubrzy.
MRU 1
Zwiedzający mają do wyboru kilka tras uzależnionych możliwości turystów, czasu poświęcanego na zwiedzanie czy też wyposażenia jakim dysponują zwiedzający.
Trasy MRU:
Trasa krótka
Obejmuje prelekcję prowadzoną przez przewodnika w sali muzealnej, spacer naziemną ścieżką dydaktyczną, na której zobaczycie m. in. „zęby smoka”, mały schron bojowy – Tobruk, oraz naziemną część panzerwerka 717 ze słynnymi kopułami. Po wejściu do wnętrza obiektu zapoznacie się z poziomem bojowym Pz. W 717, a po zejściu ok. 30 m pod ziemię betonowymi schodami poznacie zaplecze magazynowo – koszarowe z drezyną o napędzie ręcznym.
W koszarach kończy się część oświetlona podziemi, dalej potrzebne będą latarki. Podziemnym tunelem, mijając po drodze kilka rozwidleń, dojdziemy do panzerwerka 716, którym opuścimy podziemia. Czas trwania do 1,5 godz.
Trasa długa
Kolejnym wariantem zwiedzania jest trasa długa, na której dodatkowo dojdziemy do podziemnego dworca kolejki wąskotorowej. Czas trwania do 2,5 godz.
Tarasa extra
Trasy ekstra – trwają 4 lub 8 godzin. Są to wyprawy w podziemia, w czasie których można zobaczyć miejsca niedostępne w trakcie standardowego zwiedzania. Zwiedzanie w grupach liczących do 15 osób (wyjątkowo do 20) w towarzystwie przewodnika.
Wymagane wyposażenie: latarki z zapasem baterii, odzież zabezpieczająca przed wilgocią i chłodem, wodoodporne obuwie, suchy prowiant, napoje.
Nietoperze
MRU 2
Nietoperz to jeden z niewielu ssaków na świecie, o których wiemy tak niewiele, a budzi tyle emocji. Skrzydlata mysz latająca nocą, która wypija krew i wplątuje się we włosy – mniemanie, jakże błędne, które wrosło w świadomość w czasach dawnego średniowiecza pokutując w naszych umysłach do dziś. Tymczasem rzetelna wiedza zaprzecza temu, co o nietoperzach sądzimy.
Podziemia Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego są największym i najważniejszym zimowiskiem nietoperzy w Polsce. Co roku zimuje tam od 20 000 do 30 000 osobników należących do 12 gatunków. Jest to największa w Środkowej Europie zimowa kolonia tych ssaków. W sierpniu 1980 w na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w części podziemi o powierzchni 2.5 ha utworzono rezerwat „Nietoperek”, a w grudniu 1998 r. Rozporządzeniem Ministra OŚZNiL powołano rezerwat „Nietoperek II”, obejmując tym samym ochroną całość MRU.
Można przypuszczać, że dla niektórych migrujących gatunków nietoperzy podziemia Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego mają duże znaczenie jako miejsce zimowania, a ochrona tego stanowiska jest ważna dla zapewnienia stabilności populacji kilku gatunków na dużym obszarze. Obrączkowanie nietoperzy prowadzone przez chiropterologów niemieckich wykazało, że niektóre osobniki nocka rudego (Myotis daubentonii) obrączkowane w lecie w Meklemburgii w północnych Niemczech przylatywały na zimowanie do odległych o 260 km podziemi Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego. Podobnie nocki duże (Myotis myotis), obrączkowane od 70 to 220 km od Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego spędzały zimę w międzyrzeckich podziemiach